
YENIYAPAN KÖYÜNÜN TARİHÇESİ
KIRIKKALE
DELICE İLÇESİ
Köyümüzün büyük bir çoğunluğunu oluşturan Karakoyunlu Türkmen Aşireti 1351–1468 tarihleri arasında KARAKOYUNLU DEVLETİ olarak Hazar’ın güneyinde (İran’ ın kuzeyi) ve Doğu Anadolu’ da hüküm sürmüşlerdir. Devletin kurucusu Bayram Hoca’dır. En ünlü hükümdar Kara Yusuf olup, en geniş topraklarına (Bütün İran, Irak, Güney Kafkasya, Doğu ve Güneydoğu Anadolu dahil Basra Körfezine kadar olan alan) Cihan Şah döneminde ulaşmıştır. En son hükümdar ise Hasan Ali’dir.
Timur ordularının Anadolu’yu istilası sırasında Karakoyunlu Hükümdar Kara Yusuf Yıldırım Beyazıt Hanın yanına gitmiş, Yıldırım tarafından himaye ve iltifat gösterilen Kara Yusuf’ a Aksaray Havalisi (Karakoyunlu Aşiretinin İç Anadolu Bölgesine intikal tarihi ve sebebi olabilir.) maişet ve ikamet yeri olarak verildi. Bu durum Timur Han ve Yıldırım Beyazıt Han arasında yapılan Ankara Savaşının sebeplerinden biri oldu. Savaşın kaybedilmesi ile Tebriz dolaylarına çekilen Kara Yusuf şehir ahalisinin daveti üzerine şehri zapt etti ve kaybedilen topraklarını alarak devletini yeniden kudretli günlerine döndürdü. Kara Yusuf’ un vefat ile yerine İskender Mirza hükümdar oldu ondan sonra ise yerine Cihan Şah tahta geçti. Cihan Şahın vefat ile boşalan tahta oğlu Hasan Ali geçti 1462 yılında ölünce ülke Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan'ın hâkimiyeti altına girdi ve tarih sahnesinden çekildi. .(Bkz. Büyük Türkiye Tarihi Yılmaz ÖZTUNA ve www.dallog.com.)
Karakoyunlu Devletinin yıkılışı ile aşiretimizin bu günkü topraklarına yerleştiği tarih arasında 250 yıllık bir bölüm var’ ki bu dönem ile ilgili elimizde yeteri kadar bilgi bulunmamaktadır. Ancak günümüzden takriben 250–300 yıl önce Kırşehir İli Akçakent İlçesi Avanoğlu Köyünün şuanda bulunduğu bölgeye intikal etmiş, o dönem boş olan bu araziyi beğenmeyip şuanda Kırıkkale Yeniyapan köyümüzün mahallesi olan Eskikışla‘ya (Yeniyapan Köyünden evvel ki ismi Mehmet Kethûda Kışlası İdi. Kaynak; Keskin İlçesi Mehmet Kethûda Kışlası eski Akit defteri) Kılıçözü vadisine yerleşmişlerdir. Hayvancılık tek geçim kaynağı olan aşiret isminden’ de anlaşılacağı üzere kışları bu bölgede yazları ise Kayseri İli Pınarbaşı İlçesi Taşlıgeçit Köyü sınırları içerisindeki Uzunyayla’ da yaşamışlardır. (zannımızca 1450–1700 yıllar arasında yine bu yaylalar otlak olarak kullanmış kışlak olarak ise Aksaray yöresinde kışlamış olabilirler)
Yeniyapan köyü takriben 1850’ lı yıllarda Eskikışla mahallemizden (Asıl Köy Olan Mehmet Kethûda Kışlası) bu günkü kurulu olduğu yere Karakoyunlu Mehmet Kethûda’ nın aşağıda detayları verilmiş olan dokuz oğlundan büyük oğlu Ali Osman Ağa ile birlikte beş oğlunu bu bölgeye yerleştirmesi (şuan köyümüzde yaşayan Öztürk aileleri bu soydan olup, Eski Kışla mahallemizde bulunan Öztürk aileleri ise bu yerde kalan Karakoyunlu Mehmet Kethûda’ nın diğer dört oğlunun suyundandır.) ve Ali Osman Ağa’ nın 1277 (rumi) yılından sonra vefatıyla [çünkü köyümüzün babası Mehmet Kethûda’ ya ait olan tapusu (Niğde-Kırşehir Mehmet Kethûda Kışlası bugünkü Keskin-Delice Mehmet Kethûda Kışlası) Mehmet Kethûda’ nın vefatıyla 1277 (rumi) yılında kendisine intikal ediyor.] eşi Hatun Hanımın babası Dervişoğlu Hacı Mehmet Ağanın (Başer) ailesi ile birlikte Mehmet Kethûda Kışlasından göç ederek şu anda evlerinin bulunduğu mevkii’ ye yerleşmeleri ile başlayıp Öztürk, Başer, Güngör, Eroğlu ve İnyurt ailelerinin, Tatlıcak köyünden Akyaz ve Çağlar ailelerinin, Halitli köyündün Denek ve İncedal ailelerinin, Çatallı köyünden Çayırtepe ve Çayır ailelerinin, Kenanbeyobası köyünden Pehlivanlı ve Birlikseven ailelerinin ve Yozgat İli Akdağ İlçesi Çulhal (Ortaköy) Köyünden Kara Yusuf (Ayva) ailesinin katılmı ile bu günkü nüfus yapısı meydana gelmiştir.
Karakoyunlu Mehmet Kethûda’ nın oğulları ve torunları;
Oğulları |
Doğum Tarihi (Rumi) |
Ölüm Tarihi (Rumi) |
Kütük Sıra No |
Torunları |
Torunların Doğum Tarihi (Rumi) |
|
1 |
Ali Osman Ağa |
- |
1277' den sonra |
7-8-9 |
Ömer (Kasım) Ağa |
1262 |
2 |
Ahmed Ağa |
- |
- |
5-6 |
Salih Efendi |
1255 |
3 |
Hacı Ömer Ağa |
- |
- |
22 |
Mehmet Ağa |
1269 |
4 |
Bekir Ağa |
1248 |
1312 |
1 |
Haydar Ağa |
1282 |
5 |
Ali Ağa |
1245 |
- |
20 |
Adil Ağa |
1276 |
6 |
Mustafa Ağa |
1252 |
1312 |
2 |
Mehmet Ağa |
1276 |
7 |
Hasan Ağa |
1257 |
1312 |
3 |
Şeyh Ali Ağa |
1288 |
8 |
İbrahim Ağa |
1259 |
- |
21 |
Ahmet Ağa |
1286 |
9 |
İsa Ağa |
1264 |
1302 |
4 |
Cames Ağa |
1297 |
Kaynak; Ankara (Kırıkkale)- Keskin (Delice) ilçesi Mehmet Kethûda Kışlası (Yeniyapan Köyü) eski Akit defterinden çıkartılmıştır.
Not: Doğum yıllarını miladiye çevirmek için 584 eklenmelidir.